Motywy literackie w różnych odsłonach

Motywy literackie to temat, który wszyscy dobrze pamiętamy z lekcji języka polskiego. Służyły jako metoda na łączenie różniących się od siebie utworów w przejrzyste kategorie, uczyły analizy, porównywania i wyciągania wniosków.

A może być ich naprawdę wiele! Motywy literackie mają mnóstwo twarzy. Od tych najczęściej spotykanych i przytaczanych – jak motyw patriotyzmu, miłości, matki, dziecka, miłości do ojczyzny, wsi – po drobniejsze, mniej oczywiste tropy. Przy odpowiednim podejściu ich poszukiwanie może się wręcz stać dobrą rozrywką, a poza tym pozwala spojrzeć na literaturę w bardziej kompleksowy sposób. Dzięki analizie różnych motywów uświadamiamy sobie, jak bardzo może się różnić interpretacja wydawałoby się pokrewnych elementów, odmienne ujęcie zaś daje do myślenia.

motywy2

Przykładowo motyw matki. Pierwsze skojarzenia są tu zazwyczaj szlachetne i pozytywne: oddanie, przywiązanie, poświęcenie, bezwarunkowa miłość. Jednak na kartach literatury spotykamy przecież również matki – prawdziwe potwory, egocentryczne, narcystyczne, kierujące się okrucieństwem. Trafiamy na matki obojętne, emocjonalnie nieobecne, jak również na te słabe, zagubione, niezdolne do udźwignięcia ciężaru. W ten sposób uczymy się wychodzić poza pewien schemat myślenia i przełamywać stereotypy.